Pissu Tesisatı

Pis Su Tesisatı

Yapılarda çeşitli su kullanma yerlerindeki artık pis ve kirli suları şehir kanalizasyonuna, bulunmayan bölgelerde süzme veya çürütme çukurlarına ileten boru sistemine Bina Pis Su Tesisatı denir.

Hıfzıssıha kanununun 245. maddesine göre şehir kanalizasyonu bulunan yerlerde pis suyun kanalizasyona bağlanması zorunludur.

Çatılar, balkon, avlu gibi yüzeylere düşen yağış sularını toplayıp yağış kanalına, yağış kanalı olmayan yerlerde de uygun bir alana akıtan sistemlerde pis su tesisatının bir kısmını oluştururlar.

İyi yapılmış pis su tesisatının özellikleri

  • Pis ve kirli suları en çabuk ve sağlığa zarar vermeyecek şekilde bina dışına taşımalıdır.
  • Koku gaz ve böceklerin pissu borulardan binaya geçmesi önlenmelidir.
  • Boruları hava, gaz ve suyu sızdırmamalıdır.
  • Boruları dayanıklı olup çabuk kırılmamalı, yapının esnemesinden ve oturmasından zarar görmeyecek şekilde döşenmelidir.

Pis su tesisatının kısımları

  • Dış Pis Su Tesisatı
  • İç Pis Su Tesisatı
  • Yağış Suyu Tesisatı

Dış Pis Su Tesisatı

Binaların 1-1,5 metre dışından başlayarak şehir kanalizasyonunda veya özel tasfiye tesislerinde son bulan boru sistemidir. Dış pis su tesisatında büz, künk aspesli çimento, dökme demir pissu boruları kullanılır.

Dış pis su borularında eğime (0,02-0,05) ve oturdukları zeminin sağlamlığına dikkat etmelidir. Eğim fazla olursa su hızla hareket eder katılar borular kalır. Eğimin olmaması durumunda da akış olmaz. Boruların ek yerleri sızdırmaz olmalı ağaçlardan en az 4,5 metre uzaktan geçmelidir.

Dış pis su tesisatının döşenmesine şehir kanalizasyonu bağlantı noktasından başlanmalıdır. Dış pissu borusu hendek içine ve bölgedeki donma seviyesinin altına (Yaklaşık 80-100 cm) döşenir. Genişlik 50 – 60 cm olursa da derin hendeklerde en az boru çapından 59 cm büyük olmalıdır.

Pis suyun çıkış ve varış noktası arasındaki farkının çok fazla olması durumlarda eğimi normal tutmak için devreye rögarlar yapılır. Normal rögar boyutları 50×50 cm’dir. Derinlik arttıkça genişlikte artar. Tüm boyutlar proje hazırlık aşamasında belirlenip verilir.

İç Pis Su Tesisatı

Su kullanma yerlerinden gelen artık suları dış pissu tesisatına kadar taşıyan tesisata denir. Beş bölümden oluşur:

  • Ana boru
  • Kolon
  • Kat borusu
  • Bağlantı borusu
  • Havalık

Ana Boru: Kolonların getirdiği pis suları toplayarak dış pissu tesisatına ulaştıran kısımlara iç pis su tesisat ana borusu denir. Ana boru mümkün olduğu kadar düz ve kısa olmalıdır. Ana boru uzunluğunun 15 metreyi geçmesi durumunda uygun yerlere temizleme kapağı konmalıdır.

Kolon: Kullanma yerlerinden kat borusu ile gelen pis suları ana boruya taşıyan düşey konumda döşenmiş borulardır. Alt katlarda ana boruya yakın yerde temizleme kapağı olmalıdır. Binanın en üst katındaki kat borusu kolona bağlandıktan sonra kolon ucu çatınım üzerine kadar yükseltilerek ucuna boru şapkası konmalıdır. Buradan kolonun havalandırılması sağlanmış olacaktır.

Kat Borusu: Binanın kullanma yerlerindeki suyu kolonlara taşıyan yatay borulardır. Boru boyunun uzun olması halinde çıkışına yakın uca temizleme kapağı konmalıdır.

Bağlantı Borusu: Su akıtma yeri ile kat borusu arasındaki borulardır. Duvara gömülü olarak yapılır.

Havalık: Pis su borularında hava basıncının değişmesi sistemdeki suyun akışını etkilediği gibi sifonlardaki suları da etkileyip, sifondaki suyu tesisata emer ve susuz kalan sifondan koku binaya yayılır. Bu nedenle tesisattaki basıncı normal tutmak için havalıklar kullanılmaktadır. İç pis su tesisatında kurşun, pik ve artık günümüzde daha çok PVC plastik borular kullanılmaktadır.

İç Pis Su Tesisatının Yapımında Dikkat Edilecek Hususlar:

  • Kat borularının mümkün olduğu kadar kısa olmasına
  • Boruların su akışı yönünde 45 derecelik çatallar kullanarak birleştirilmesine
  • Düşeyden yataya geçen boru tesisatı kısımlarında yay dirsek veya iki açık dirsek kullanılmasına
  • Ana borunun yapı dışına en kısa yoldan çıkarılmasına
  • Her kolonun erişilebilecek en alt noktasına temizleme kapağı konulmasına
  • Yatay boru eğimlerinin % 2 dolayında olmasına dikkat edilmelidir.

İç pis su borularının çapları da proje safhasında ilgili tesisat proje mühendisi tarafından hesaplanarak proje üzerinde belirtilir. Sistemin verimli çalışması için bu ölçülere mutlaka uyulmalıdır.

Yağış Suyu Tesisatı

Yağış sularının doğrudan pissu kanalizasyonuna bağlanması, yağış anında su miktarı artacağından sakıncalıdır. Hacim arttığı için normal borular patlayabilir veya taşmalar olur. Veya bunu önlemek için çaplar geniş tutulur ki bu ekonomik değildir. Ayrıca yağış suları temiz olduğundan, sarnıçlar, dereler veya bir nehirde toplanarak yararlanılması yoluna gidilebilir. Şehir kanalizasyonunun birleşik yapılması durumlarında yağış suları pissu tesisatına uygun sistemlerle bağlanır.

PİS SU TESİSATLARINDA OLUŞAN PROBLEMLERİN NEDENLERİ VE ÇÖZÜMLERİ, YARDIMCI MALZEMELER VE BAKIM

1- BORULARDA OLUŞAN TIKANIKLIKLAR

2- SU BASMALARI

3- KOKU

4- BORU ÇÖKMELERİ VE TESİSAT HATALARI

5- KİRLİ SU SIZINTILARI BU SORUNLARI OLUŞTURABİLECEK NEDENLER

  • Evsel atıkların gider borusunu tıkaması (yemek yağları, çay, tuvalet kâğıdı, ıslak mendil vb maddeler)
  • Boru tıkanmalarında oluşan su baskınları. Şehir kanalizasyonundan bina ana hatlarından su taşması
  • Havalık borusunun çatı üst seviyesinin altında kalması, rögarların dolu olmasından kaynaklanan koku problemleri. Sifonlar ve süzgeçlerden kaynaklanan koku problemleri genel nedenlerdir.
  • Borunun dayanıksızlığından ve aşırı yük altıda kalmasından dolayı veya montaj esnasında zedelenmesi
  • Boruların tıkanmasından dolayı ve montajından kaynaklanan kasıntı, conta kayması ya da conta yetersizliği ve bilinçsizce yapılan darbeli müdahaleler başlıca sebeplerdendir.

Sıhhi Tesisat

Sıhhı Tesisat Nedir?

Sıhhi tesisat, bina ve yapılarda temiz suyun kullanım için sağlanması, pis suyun uzaklaştırılması ve doğalgaz gibi ısıtma sistemleri için döşenen tesisattır. İnsan hayatının sağlıklı olarak devam edebilmesi için gerekli olan temiz suyun temini ve kirli suyun uzaklaştırılmasını sağlamaktır. Binalarda bu tesisatların döşenmesini sıhhi tesisatçılar yapar.

Konutlarda günlük kullanım amacı ile çamaşır yıkamak ve temizlenmek gibi ihtiyaçları karşılayan içilebilir nitelikte olan suya temiz su denir. Pis su ise temiz suyun kullanımı sonucu deterjan, eriyik ve organik atıklar ile karışması ile oluşan kirli sudur. Her dairede tesisatın giriş noktası bulunur. Konut içinde temiz su borularla daire içinde gerekli noktalara ulaşır ve dağıtımı sağlanır. Kullanım sonucu oluşan atık ve pis sular dikey borular içinde aşağıya doğru akıtılır. Atık su boruları, en üst bölümden bir baca aracılığıyla, dışarıya bağlantılıdır. Bu sistem ile boşaltılan atık ve pis suyun taşkınlık yapıp geri çıkması önlenir.

Tesisatın sorunsuz çalışması için planlamanın en küçük ayrıntı düşünülerek yapılması gerekir. Aksi durumlarda iç tesisat borularında oluşan sızıntılar çözüme ulaşana kadar tekrar tekrar tadilat yapılmasını gerektirir. Tesisat borularının kullanım ömrü, yapının ömrüne göre daha kısadır. Kimyasal madde kullanımı ve atıklar nedeniyle bu süre kısalmaktadır. Döşenen boru ve kullanılan yapı malzemeleri kaliteli ve mümkün olduğunca uzun ömürlü olmalıdır. Tesisat boruları farklı sebeplerle arızalanmakta, onarılması veya değiştirilmesi gerekmektedir. Tesisat borularına kolayca erişebilmek için dikey ve yatay tesisat bacası yapılmaktadır. Borular özel askı ve kelepçelerle duvara sabitlenir. Kelepçeler ve özel askı, borunun kendi cinsinden veya ona uygun malzemeden seçilmelidir. Yatay borularda, havanın kolaylıkla dışarı atılması için en çok 0,005m eğim verilmelidir.

Suyun donması ile oluşacak hacim artışının borulara zarar vermemesi için boruların izole edilmesi gerekir. Bu işlem açıkta döşenmiş boruların da paslanmasını önlemek için de uygulanır. Şehir şebekesini oluşturan ve bina girişindeki ana vanaya ulaşan, toprak altına döşenmiş boruların uzun ömürlü olması için de izole işlemi yapılır.

Sıhhi tesisatçılar lavabo, batarya, duş teknesi ve klozetler gibi yapıların sorunsuz çalışması için özenle monte ederler. Hepsinde su akışını denetleyen bir musluk bulunur. Zaman içersinde sızıntılar oluşabilir, contalar sorun çıkartabilir. Bu küçük sorunlar bağlantı malzemelerinin değiştirilmesi ile çözülür.

Yangın Tesisatı

Yangın Tesisatı Döşenmesi

Yangın tesisatı döşenmesi, yangın söndürme sistemlerinde istenen verimliliğin sağlanabilmesi için son derece dikkat edilmesi gereken uygulamalardır. Bir binada yangın tesisatının bulunması; yapım aşamasında pratik kullanılabilirliği, yangın anında yeterli basınç ve debide su verebilmesi gibi faktörler dikkate alınmamışsa yeterli olmayacaktır. Yangın tesisatının istenen oranda etkili olması için yapımından önce ve sonra bazı noktalara son derece dikkat edilmelidir. Bu yazımızda yangın tesisatı döşenmesi hakkında püf noktalara değineceğiz.

–          Yangın tesisatı su tesisatından ayrı olarak galvanizli ya da siyah çelik borular kullanılarak yapılmalıdır.

–          Boruların mümkün olduğunca düz ve kısa olmasına özen gösterilmelidir.

–          Yangın dolaplarının montajı için en kolay ulaşılabilecek yerler seçilmelidir. Özellikle merdiven boşlukları ve kapı girişleri bunun için uygun yerlerdir. Yangın dolaplarının kolona bağlantı boruları olabildiğince kısa bağlanmalıdır.

–          Yangın kolonunun altında yangın tesisatını ayıran ve her zaman açık durumda kalması için mühürlenmiş bir vana ve bir tersinmez vana bulunmalıdır. Vana, açık olduğu rahatça görülsün diye yükselen milli türden seçilmelidir. Ancak kumanda ettiği tesisat bölümü işe yaramaz hale geldiğinde ya da bakım durumlarında kapatılabilir.

–          Tesisatın en üstünde, borulardaki havanın boşaltılmasını sağlayan otomatik havalık bulunmalıdır. Havalık gerektiğinde boruların boşaltılmasını da kolaylaştıracaktır.

–          Boru güzergahı, darbe alıp aşınabileceği veya elektriksel tehlikelerin bulunduğu alanlardan geçirilmemelidir.

–          Boru bağlantı biçimi, dişli bağlantı, flanşlı bağlantı, kaynaklı bağlantı ya da kelepçeli yivli bağlantı çeşitleri kullanılarak yapılmalıdır.

–          Borunun türü ve bağlantı biçimi ne olursa olsun, standartların gerektirdiği işletme basıncına dayanıklı olmalıdır.

–          Borular kesinlikle kendi ağırlıklarını taşımamalıdır. Duvar, tavan, yapı taşıyıcı elemanlarına veya özel olarak yapılmış konsollara, boru askılarına, sehpalara sabitlenmelidir.

–          Boru içlerinde keten, inşaat artığı ve metal artıkları gibi maddelerin kalmamasına dikkat edilmelidir. Bu artıklar yangın tesisatında tıkanıklıklara yol açabilir.

Bir binada bulunan yangın tesisatının beklenen oranda verimli olabilmesi için değindiğimiz bu noktalara son derece dikkat etmek gerekmektedir. Yangın tesisatı yapımında ve sonrasında bakımı için kaliteli, işinde ehil firmalar tercih edilirse tesisatın verimi ve güveni konusunda en ufak bir şüpheye düşülmez.

  • yangın tesisatı
  • yangın tesisatı nasıl yapılır
  • yangın tesisatı döşenmesi
  • yangın tesisatı için gereken basınç
All in one